Διδακτικό Σενάριο για ένα πρόγραμμα Αγωγής Υγείας

Τίτλος Διδακτικού Σεναρίου : «Δικαίωμα στη ζωή».

Εμπλεκόμενες Γνωστικές Περιοχές : Μελέτη Περιβάλλοντος, Γλώσσα,

Εικαστικά, Πληροφορική.

Τάξη : Το σενάριο απευθύνεται σε παιδιά προσχολικής ηλικίας.

Διάρκεια : 6 διδακτικές ώρες

Συμβατότητα με το Δ.Ε.Π.Π.Σ. και το Α.Π.Σ. για το νηπιαγωγείο.

Το θέμα είναι συμβατό με το Α.Π.Σ. και το Δ.Ε.Π.Π.Σ., καθώς οι δραστηριότητες και η μεθοδολογία που χρησιμοποιείται δίνει ευκαιρίες στα παιδιά να εντοπίσουν ομοιότητες και διαφορές με τους άλλους και να τις σέβονται, να συνειδητοποιήσουν τη μοναδικότητά τους, να αναπτύσσουν συναισθήματα αγάπης, αλληλεγγύης και αδελφοσύνης για τους ανθρώπους όλης της γης.

Οργάνωση της Διδασκαλίας και Απαιτούμενη Υλικοτεχνική Υποδομή

Τα παιδιά εργάζονται σε ομάδες των δυο ή τριών, στον υπολογιστή της τάξης.

Ένας τουλάχιστον υπολογιστής στην τάξη.

Λογισμικό : Χρήση του διαδικτύου, επεξεργαστής κειμένου, TuxPaint.

Η αξιοποίηση του διαδικτύου προωθεί την επικοινωνία (π.χ.

(mail). Ευνοεί την επεξεργασία της πληροφορίας και όχι

μόνο την αναζήτησή της ,αφού έχουμε προηγούμενα ελέγξει

τα site που θα επισκεφθούμε (καθοδηγούμενη ανακάλυψη).

Μοντέλο Διδασκαλίας

Συνεργατική καθοδηγούμενη ανακάλυψη, οι μαθητές οικοδομούν συνεργατικά τη γνώση. Η εκπαιδευτική διαδικασία στο Νηπιαγωγείο είναι στο σύνολό της περισσότερο παιδοκεντρική και λιγότερο γνωσιοκεντρική.

Σκοπός

Κεντρικός σκοπός του Νηπιαγωγείου είναι η ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού, δηλαδή η ταυτόχρονη καλλιέργεια των γνωστικών ικανοτήτων , του συναισθηματικού κόσμου και της κοινωνικότητάς του. Στο χώρο του Νηπιαγωγείου παίρνει τα πρώτα και εδραιωμένα μηνύματα για τις βασικές έννοιες που κυριαρχούν στον πολιτισμό μας και τη μεταξύ μας επικοινωνία και εκεί είναι που δημιουργούνται οι πρώτες πεποιθήσεις για τις κοινωνικές σχέσεις και τη δική του θέση στον κόσμο.

Διδακτικοί στόχοι

Η ανάγνωση, ως βασικό συστατικό της έννοιας της εγγραμματοσύνης, είναι θεμελιώδης λίθος της μάθησης, της κοινωνικοποίησης και της δια βίου ανάπτυξης του παιδιού. Κατά τη φοίτηση του παιδιού στο νηπιαγωγείο μπαίνουν οι βάσεις της σχέσης του παιδιού με την ανάγνωση και τη γραφή και συνακόλουθα, της σχέσης του με το βιβλίο, τόσο ως πηγή γνώσεων και μάθησης όσο και ως πηγή πολιτισμικών εμπειριών και απόλαυσης.

Να ενημερωθούν για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις ανθρώπινες συμβάσεις, τους φορείς και οργανισμούς που προστατεύουν τα δικαιώματα ενηλίκων και παιδιών.

Στοχεύσαμε στην πολιτισμική εγγραμματοσύνη, στην ανάπτυξη της σχέσης όχι μόνο με το γραπτό λόγο αλλά με την πολιτισμική παραγωγή γενικά. Με αυτόν τον τρόπο διευρύνεται ο πολιτισμικός ορίζοντας των παιδιών και αναπτύσσεται η κριτική προσέγγιση των πολιτιστικών μορφών που μας περιβάλλουν.

Να γνωρίσουν τον υπολογιστή ως εργαλείο του ανθρώπου στην εργασία του, τόσο στην αναζήτηση όσο και στην επεξεργασία της πληροφορίας.

Προαπαιτούμενες γνώσεις

Βασικές δεξιότητες χρήσης του υπολογιστή, εξοικείωση με βασικές λειτουργίες του διαδικτύου κατά τη διάρκεια των ελεύθερων δραστηριοτήτων του προγράμματος.

Διεξαγωγή του σεναρίου

Το λογοτεχνικό κείμενο με το οποίο ασχοληθήκαμε ήταν « Η παγκόσμια διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου», προσαρμοσμένη για τα παιδιά από τη Ruth Rocha και τον Οtavio Roth, από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Η μεθοδολογία μας σχεδιάστηκε στα χνάρια της μεθόδου project η οποία είναι ανοιχτή σε πρωτοβουλίες, ευέλικτη και προσαρμόζεται στις ιδιαιτερότητες του κάθε παιδιού. Η ανάγνωση του βιβλίου αποτελεί το κέντρο μιας σειράς δραστηριοτήτων οι οποίες οργανώνονται σε τρία στάδια :

Στο πρώτο, τα παιδιά καλούνται να εκφράσουν τις εμπειρίες τους σχετικά με το θέμα και να διεξάγουν κάποια έρευνα στο διαδίκτυο. Σκοπός αυτού του πρώτου σταδίου είναι να αφυπνισθεί το ενδιαφέρον των παιδιών και να δημιουργηθούν απορίες κα ερωτήματα, που θα δώσουν ώθηση και νόημα στο θέμα.

Στο δεύτερο στάδιο, αναζητούμε στο σχολείο κείμενα με σχετικά θέματα, τα συζητάμε και επισημαίνουμε τι διαφορετικό φέρνει το κάθε κείμενο σε σχέση πάντα με το θέμα μας. Η αναζήτηση επεκτείνεται στο διαδίκτυο, όπου βρίσκουμε σχετικό υλικό σε sites της Unicef και της Actionaid.

Στο τρίτο στάδιο, τα παιδιά, με περισσότερες γνώσεις στο σχετικό θέμα σχεδιάζουν και υλοποιούν ατομικά και ομαδικά διάφορες δραστηριότητες που εκφράζουν απόψεις για το θέμα.

Εντάξαμε στις δραστηριότητες μας στον ηλεκτρονικό υπολογιστή και τη μουσική ή τη ζωγραφική έτσι ώστε μέσα από την ποικιλία των μέσων να δοθεί η δυνατότητα σε κάθε παιδί να αναδείξει τις ικανότητές του, να επεξεργαστεί τις εμπειρίες του, να βελτιώσει τις σχέσεις του με τους άλλους και να μάθει πράγματα για τον θέμα μας.

Δραστηριότητες προφορικού και γραπτού λόγου

1. Προφορική επικοινωνία: υποστηρίζοντας τη λεκτική συμμετοχή όλων των παιδιών.

Παρατηρούμε εικόνες από το βιβλίο με τα δικαιώματα του ανθρώπου και από τα αντίστοιχα sites, τις περιγράφουμε, εστιάζοντας την προσοχή μας να προσφέρουμε ευκαιρίες για την προώθηση των γλωσσικών ικανοτήτων σε όλα τα παιδιά και να ενθαρρύνουμε το διάλογο και την αλληλεπίδραση μεταξύ τους.

Ενδεικτικές ερωτήσεις: έχουν όλοι οι άνθρωποι ίδιο χρώμα; Είναι όλοι άνδρες ή όλοι γυναίκες; Κάνουν την ίδια δουλειά; Είναι ντυμένοι ίδια; Ποια χαρακτηριστικά τους είναι κοινά;

Όπως έχει διαπιστωθεί σε μακροχρόνιες έρευνες η ενεργός συμμετοχή των παιδιών σε δραστηριότητες προφορικού λόγου που αναπτύσσονται στο νηπιαγωγείο συνδέεται με τη μετέπειτα σχολική τους εξέλιξη και τη σχολική τους επιτυχία.

2. Εστιάζοντας σε σελίδες του βιβλίου που επιλέγουν τα παιδιά παρατηρούμε τη δομή του κειμένου. Διακρίνουμε παραγράφους, προτάσεις, λέξεις, γράμματα. Στη συνέχεια διαβάζουμε μέρη ή ολόκληρο το κείμενο, φωνάζουμε τα γράμματα. Συγκρίνουμε με γράμματα από πίνακες αναφοράς της τάξης μας. Βρίσκουμε λέξεις που αρχίζουν με το ίδιο φώνημα.

Έτσι, τα παιδιά αποκτούν και εξελίσσουν τη φωνολογική τους ενημερότητα αλλά και το επίπεδο κατάκτησης του αλφαβητικού συστήματος γραφής. Προοδευτικά οδηγούνται και στην ανάλυση της δομής του λόγου, αντιλαμβάνονται τη σχέση μεταξύ προφορικού και γραπτού λόγου και συνειδητοποιούν την αντιστοιχία ανάμεσα στους προφερόμενους ήχους και τα γράμματα, ανάμεσα δηλαδή στα φωνήματα και τα γραφήματα.

3. Διαμόρφωση με τα παιδιά ενός καταλόγου με τα δικαιώματα του ανθρώπου. Γραφείς είναι τα ίδια τα παιδιά, σε ομάδες. Ενίοτε, υπαγορεύουν στη νηπιαγωγό η οποία συμβάλλει στη διαμόρφωση του καταλόγου υποβάλλοντας τις κατάλληλες ερωτήσεις. Η δομή του καταλόγου είναι πολύ απλή κι έτσι προσιτή μορφή κειμένου για τα μικρά παιδιά.

4. Σχεδιασμός και δημιουργία ηλεκτρονικής αφίσας με θέμα τα δικαιώματα. Συζητήθηκε και αναγνωρίστηκε το θέμα της αφίσας μας, η εικονογράφηση, ένα απλό λογότυπο.

Διαβάσαμε την αφίσα αφού τα χαρακτηριστικά της (ακριβής γλώσσα, απλή σύνταξη, παρουσία εικόνας, μεγάλα τυπογραφικά στοιχεία) την καθιστούν ένα κείμενο ιδιαίτερα κατάλληλο για την ανάγνωση, ακόμα και από μικρά παιδιά που δε έχουν κατακτήσει τη διαδικασία της αποκωδικοποίησης.

Aξιολόγηση

Τα παιδιά μέσα από την ενασχόληση με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή, βιώνουν θετικές εμπειρίες μάθησης. Γνωρίζουν τον υπολογιστή ως υποστηρικτικό εργαλείο για τις δραστηριότητες που αναπτύσσονται στην τάξη. Η εικόνα είναι πολύ ελκυστική για τα παιδιά και η ικανότητά τους να παρεμβαίνουν με τις επιλογές τους και να παράγουν ομαδικά το τελικό αποτέλεσμα, προάγει τη δημιουργικότητα, την προφορική επικοινωνία αλλά και τη συνεργασία μεταξύ των παιδιών και των ομάδων.